Không chỉ là một vị tỷ phú và tài năng trong kinh doanh, Warren Buffett còn là người được biết đến với vị trí người thầy – người truyền cảm hứng, truyền kinh nghiệm hữu ích cho hàng vạn nhà đầu tư trên thế giới trong nhiều năm qua. Cụ thể những phương pháp đầu tư Warren Buffet đúc kết khi đầu tư chứng khoán được tóm tắt như sau:
đầu tư lâu dài
I. Phương pháp đầu tư Warren Buffett
1. Đầu tư chứng khoán không dành cho tất cả mọi người
Theo Warren Buffett đầu tư chứng khoán không dành cho tất cả mọi người.
Thật vậy, những năm qua đầu tư chứng khoán trở thành một xu hướng kiếm tiền được nhiều người quan tâm, các nhà đầu tư ồ ạt đổ bộ vào thị trường tiềm năng này. Thế nhưng bên cạnh những nhà đầu tư nghiêm túc thì tồn tại không ít người xem chứng khoán chỉ là một cuộc “dạo chơi”. Họ chơi chứng khoán như đánh bạc, hoàn toàn dựa vào các yếu tố tâm linh hay tâm lý đám đông để đưa ra các quyết định giao dịch, dẫn đến thua lỗ, thậm chí là phá sản.
“Hãy đầu tư khi thực sự hiểu rõ về chứng khoán” đây là điều vô cùng quan trọng trong phương pháp đầu tư của Warren Buffett. Nó đã được chứng minh qua cơn sốt dotcom ở những năm 1990, khi đa số mọi người đều chọn công ty công nghệ để đầu tư thì Buffett lại nằm ngoài “cuộc chiến” này, vì ông xác định rằng mình không hiểu rõ về những công ty này. Rồi bong bóng dotcom vỡ vụn, Buffett trở thành nhà đầu tư thông minh khi không đặt lệnh giao dịch vào đó.
2. Đa dạng hóa danh mục đầu tư
“Không để tất cả các trứng vào một giỏ” chính là nguyên tắc mà Warren Buffett đặt ra trong kinh doanh. Việc đa dạng hóa danh mục đầu tư giúp bạn phân tán rủi ro trong các ngành nghề, khi ngành này làm ăn thua lỗ bạn vẫn có những kênh đầu tư tiềm năng khác để bù lỗ.
Theo từng giai đoạn, hãy tạo cho mình một kế hoạch đầu tư tối thiểu với 12 cổ phiếu Nếu có thể, hãy bắt đầu phân phát trứng theo từng rổ khác nhau bằng quỹ hoán đổi danh mục (ETF).
Nhưng đa dạng hóa thể nào để không bị phân tâm quá mức. Theo Warren Buffett một danh mục cổ phiếu nên không quá 6 cổ phiếu để có thể theo dõi một cách tốt nhât.
3. Nhìn chung cổ phiếu tốt hơn so với trái phiếu trên thị trường hiện tại
Trái phiếu và cổ phiếu chính là hai lĩnh vực đầu tư chính trên thị trường chứng khoán. Tuy nhiên mỗi một kênh đầu tư này lại có những ưu và nhược điểm về lợi nhuận và rủi ro riêng.
Trong một nền kinh tế đang có xu hướng mở rộng như hiện nay thì Buffett khuyên rằng đầu tư cổ phiếu sẽ mang lại nhiều cơ hội sinh lời hơn bởi giá cổ phiếu tăng lên do sức tiêu thụ của thị trường và mức thu nhập của người dân tăng.
4. Đừng bao giờ cố gắng dự báo thị trường
Chứng khoán luôn là một thị trường có nhiều biến động khó lường, chính vì vậy đừng bao giờ cố gắng dự báo trước thị trường. Thay vào đó, một nhà đầu tư chứng khoán khôn ngoan sẽ dành thời gian nghiên cứu hiệu quả kinh doanh của công ty phát hành chứng khoán, phân tích nền giá tốt, điểm mua hợp lý trên đồ thị để tối ưu hóa lợi nhuận.
5. Kiên nhẫn
Warren Buffett đã từng nói rằng “Nếu có sự kiên nhẫn, bạn sẽ giữ được chiếc đầu lạnh trong khi người khác đang phát điên”. Trong bối cảnh các chiến lược đầu cơ trở thành phương pháp kiếm lời phổ biến thì việc kiên nhẫn duy trì một danh mục đầu tư trở thành điều xa lạ với nhiều nhà đầu tư.
Thực tế diễn biến thị trường cũng cho thấy một mã cổ phiếu trước khi bước vào xu hướng tăng giá mạnh thường giảm sâu suốt khoảng thời gian dài. Khi các nhà đầu nhỏ lẻ đã buông xuôi, “cá mập” chứng khoán sẽ ôm hàng cho đến khi đủ số lượng cần thiết rồi đột ngột “bật giá” trở lại mà không gặp phải trở ngại gì. Như vậy, vì thiếu tính kiên nhẫn, vì không có lòng tin vào thị trường bạn đã để vuột mất món lợi khổng lồ vào tay “cá mập”.
6. Ngược chiều đám đông là điều quan trọng trong phương pháp đầu tư Warren Buffett
Thị trường chứng khoán “tấp nập” là bởi vì tâm lý đám đông lấn át lợi nhuận và cổ tức. Tuy nhiên có một nghịch lý, đám đông thì thường không chiến thắng. Thống kê chỉ có 5% nhà đầu tư trên thị trường chiến thắng, còn lại 95% người chơi chứng khoán thất bại.
Bởi vậy, Warren Buffett nói rằng “Hãy sợ hãi khi người khác tham lam và tham lam khi người khác sợ hãi”. Đừng để quyết định của mình bị chi phối vởi ý kiến của người khác thay vào đó trước khi thực hiện giao dịch bạn nên bĩnh tĩnh nghiên cứu đánh giá doanh nghiệp một cách chuyên tâm nhất.
7. Quyết định đầu tư nằm ở bản thân
Tất nhiên việc “ngược chiều đám đông” không phải lúc nào cũng đúng, điều này vào quá trình nghiên cứu doanh nghiệp và thị trường của nhà đầu tư. Nói cách khác dù mua – bán mã chứng khoán nào thì quyết định đầu tư là do chính bạn làm chủ.
Warren Buffett đã chứng minh tính đúng đắn của quan niệm trên bằng số tài khoản khổng lồ mà ông có được trong 50 qua. “Nhà hiền triết vùng Omaha” đã gặt hái khoản lợi nhuận hàng tỷ đô vì mua vào những mã cổ phiếu giàu tiềm năng mà người khác không đánh giá cao và các chuyên gia hiếm khi nhắc tới.
8. Ưu tiên đầu tư dài hạn
Đầu tư dài hạn là nguyên tắc “bất di bất dịch” trong phương pháp đầu tư Warren Buffett đề ra.
Trong những lời nhắn gửi của Warren Buffett đến các cổ đông của Berkshire Hathaway ông luôn nhấn mạnh về việc đầu tư dài hạn, với ông đầu tư chứng khoán cần sự nghiêm túc về công sức lẫn thời gian chứ không chỉ vì nguồn lợi nhuận trước mắt.
Tuy nhiên, cần phải nói nguyên tắc này, ưu tiên đầu tư dài hạn không có nghĩa là nắm giữ cố phiếu bất chấp nắm giữ mọi rủi ro biến động trên thị trường. Nhà đầu tư cần có kế hoạch chi tiết cho mọi giao dịch, tính toán phương án xử lý kịp thời kể cả khi trường hợp xấu nhất xảy ra.
9. Đầu tư đi liền với tiết kiệm
đầu tư vào tiết kiệm
Nguyên tắc cuối cùng làm nên tên tuổi của Warren Buffett chính là đầu tư đi liền với tiết kiệm, điều luôn phải nhớ khi đầu tư theo phương pháp đầu tư Warren Buffett. Không chỉ ông mà rất nhiều tỷ phú trên thế giới đều áp dụng nguyên tắc này trong kinh doanh. Người giàu sẽ luôn vạch cho bảng chi tiêu hợp lý và trích dư đủ lượng tiền để tái đầu tư cho những lần tiếp theo.
Bạn có biết công việc kiếm ra tiền trong những năm tháng ấu thơ của Warren Buffett chính là giao báo và làm việc vặt, với số tiền tiết kiệm của mình đến năm 14 tuổi ông đã có thể sở hữu cho mình một trang trại và đến nay đã có một khoản tích góp đủ có thể đánh bại chứng khoán Mỹ.
Với 9 nguyên tắc đầu tư chứng khoán theo phương pháp đầu tư Warren Buffett kể trên hy vọng bạn đã có cho mình những kiến thức bổ ích. Hãy luôn nhớ rằng cơ hội làm giàu của mỗi người là như nhau, người đầu tư chứng khoán thông minh sẽ biết cách vận dụng những kinh nghiệm của người đi trước để tránh những sai lầm.
II. Học theo phương pháp đầu tư Warren Buffett, nhưng tại sao bạn vẫn không thành công?
Nếu bạn muốn thử và bắt chước thành công của Warren Buffett trong việc đầu tư hoặc thành công của bất kỳ người nổi tiếng nào, bạn cần phải áp dụng những nét chính khiến họ thành công hơn là cố gắng làm theo cách họ đã làm.
Warren Buffett là một trong những nhà đầu tư nổi tiếng nhất mọi thời đại. Sự nổi tiếng ấy không chỉ nhờ vào tài năng đầu tư huyền thoại mà còn nhờ những lời khuyên của ông ấy, thứ đã giúp đỡ cho hàng triệu người.
Trong nhiều thập kỷ, mọi người đã hành hương đến Omaha để nghe Buffett phát biểu tại cuộc họp cổ đông thường niên của Berkshire Hathaway. Chúng ta có thể học hỏi rất nhiều điều từ trí tuệ của Warren Buffett. Tuy nhiên, hầu hết mọi người không thể làm giàu khi áp dụng những bài học từ ông. Tại sao bạn chưa thể giàu dù đã thử những bài học của người thành công?
1. Warren Buffett khuyên bạn không nên cố gắng trở thành ông ấy.
Đây là một trong nhiều câu nói nổi tiếng của Warren Buffett về việc chọn cổ phiếu. “Tất cả những gì cần phải đầu tư là chọn cổ phiếu tốt vào thời điểm tốt và kiên trì miễn là chúng vẫn thuộc công ty làm ăn tốt”. Thoạt nghe, đó có vẻ là một lời khuyên khá tốt.
Nhưng dù điều đó có thể hiệu quả với Warren Buffett, nó gần như chắc chắn sẽ không hiệu quả với bạn. Chọn cổ phiếu cũng không khác gì chơi bóng rổ, bạn có thể ném trúng một vài lần, nhưng có thể là do may mắn hơn là do kỹ năng. Khi cú ném của bạn bị chặn và vấp ngã, bạn sẽ thấy rõ ràng là mình không có kĩ năng. khi nói đến lĩnh vực đầu tư, ta càng không có lời khuyên cụ thể về mức độ am hiểu của mình. Vì vậy, bản thân ta lại càng dễ bị thuyết phục rằng mình có thể chọn những cổ phiếu như Warren Buffett.
Nếu bạn không tin rằng chọn cổ phiếu là một ý tưởng tồi, hãy đọc bài báo năm 2018 của Hendrik Bessembinder từ Đại học Bang Arizona có tựa đề “Cổ phiếu có hoạt động tốt hơn hóa đơn ngân quỹ không?”. Bessembinder đã nghiên cứu hiệu suất lâu dài của các cổ phiếu riêng lẻ ở Hoa Kỳ, từ năm 1926. 60% tất cả các cổ phiếu mà ông đã nghiên cứu có lợi tức trọn đời ít hơn Tín phiếu Kho bạc Hoa Kỳ (T-Bills) 30 ngày. Điều đó có nghĩa là bạn sẽ có lợi nhuận tốt hơn nếu bạn đầu tư vào T-Bills (không có rủi ro) so với khi đầu tư vào phần lớn cổ phiếu của Hoa Kỳ kể từ năm 1926. Kết luận của Bessembinder chỉ ra rằng chọn cổ phiếu là một chiến lược đầu tư tồi. Cố gắng chọn cổ phiếu như Warren Buffettt cũng giống như cố gắng chơi bóng rổ như Micheal Jordan; kết quả sẽ không như ý. Đó là một trò chơi đầy rủi ro.
Ngay cả Warren Buffett cũng sẽ đồng ý rằng bạn không nên cố gắng trở thành ông ấy.
Trong cuốn sách của người sáng lập Vanguard, Jack Bogle, “Cuốn sách nhỏ về đầu tư theo giác quan”, Buffett được trích dẫn như sau: “Quỹ chỉ số chi phí thấp là khoản đầu tư cổ phiếu hợp lý nhất đối với đại đa số các nhà đầu tư… Bằng cách đầu tư định kỳ vào quỹ chỉ số, một nhà đầu tư ít kinh nghiệm có thể thực sự thành công vượt mặt hầu hết các chuyên gia đầu tư”.
Đối với những người không quen thuộc, quỹ chỉ số chỉ đơn giản là một khoản đầu tư theo dõi toàn bộ thị trường chứng khoán. Nó trái ngược với những gì Warren Buffett làm để kiếm sống, nhưng đó cũng là điều mà ông ấy tin rằng hầu hết chúng ta nên làm.
2. Bài học đúng đắn nếu bạn muốn làm giàu
Nếu bạn muốn thử và bắt chước phương pháp đầu tư Warren Buffett trong việc đầu tư hoặc thành công của bất kỳ người nổi tiếng nào, bạn cần phải áp dụng những nét chính khiến họ thành công hơn là cố gắng làm theo cách họ đã làm. Trong trường hợp của Buffett, bài học mà chúng ta có thể học được từ ông ấy và thực sự áp dụng vào cuộc sống của chính mình là: chìa khóa để xây dựng sự giàu có là liên tục đầu tư trong nhiều thập kỷ và cho phép lãi kép phát huy tác dụng.
Buffett đã nói chính xác điều đó theo cách của mình: “Sự giàu có của tôi đến từ sự kết hợp của cuộc sống ở Mỹ, một số gen may mắn và lãi kép”. Người ta tin rằng Warren Buffett đã mua cổ phiếu đầu tiên của mình vào năm 11 tuổi vào năm 1941. Điều đó có nghĩa là ông đã đầu tư vào thị trường chứng khoán trong gần 80 năm. Nếu bạn đã đầu tư 100 đô la mỗi tháng vào S&P 500, thực hiện tái đầu tư bất kỳ khoản cổ tức nào bạn nhận được bắt đầu từ năm 1941 (năm Buffett bắt đầu đầu tư), bạn sẽ có 59.379.858 đô la ngày hôm nay. Không hẳn là một tỷ phú, nhưng nhiều tiền hơn bạn cần.
Tuy nhiên, lãi suất kép chỉ hoạt động nếu quá trình diễn ra liên tục không bị gián đoạn. Nếu bạn muốn học phương pháp đầu tư Warren Buffett, đừng cố chọn cổ phiếu. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc quản lý cảm xúc thông qua những thất bại và suy thoái không thể tránh khỏi trên thị trường. Nếu bạn đều đặn đầu tư hàng tháng vào các quỹ chỉ số chi phí thấp và cho phép lãi kép tiếp diễn trong nhiều thập kỷ, bạn cũng có thể trở thành một nhà đầu tư vĩ đại và giàu có.
III. Chọn cổ phiếu theo phương pháp đầu tư Warren Buffett
Chọn cổ phiếu theo buffet
Các chỉ tiêu cụ thể
1. Vốn hóa thị trường > 500 triệu USD
Chỉ tiêu này tại thị trường Việt Nam có thể được điều chỉnh lại thành những cổ phiếu có vốn hóa lớn hơn 50 triệu USD (tương đương hơn 100 tỷ đồng).
2. Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh dương (Operating income > 0) trong 5 năm liên tiếp
Chỉ tiêu này áp dụng cho Operating income lũy kế 12 tháng gần nhất và cho 5 năm tài chính gần nhất. Nghĩa là:
- Operating income Trailing 12M > 0
- Operating income 1Y ago > 0
- Operating income 2Y ago > 0
- Operating income 3Y ago > 0
- Operating income 4Y ago > 0
- Operating income 5Y ago > 0
Chú ý: trong trường hợp đơn giản, bạn có thể thay Operating income bằng EBIT (lợi nhuận trước lãi vay và thuế).
3. ROE lớn hơn 15% trong 2 năm gần nhất và lũy kế 12 tháng.
Cụ thể:
- ROE Trailing 12M > 15%
- ROE 1Y ago > 15%
- ROE 2Y ago > 15%
5. Tỷ lệ P/FCF (hay, Price/Free Cash flow) trong top 30% thấp nhất toàn thị trường
Đối với chỉ tiêu này, bạn phải lấy số liệu tỷ lệ P/FCF của tất cả các cổ phiếu trên thị trường Việt Nam. Sau đó, hãy loại bỏ những cổ phiếu có Cash flow (dòng tiền) < 0 (âm) rồi sắp xếp theo thứ tự tăng dần.
Từ đó, chọn ra danh sách 30% cổ phiếu có tỷ lệ P/FCF thấp nhất.
Tại sao?
Tỷ lệ P/FCF càng thấp thể hiện cổ phiếu càng có định giá hấp dẫn.
6. Operating income margin > Operating income margin Median
Trong danh sách đã chọn ra ở tiêu chí số #4, hãy chọn ra những cổ phiếu có Operating income margin lớn hơn mức trung vị của toàn bộ nhóm.
Về bản chất là bạn chọn ra 1 nửa có biên lợi nhuận tốt nhất.
Chú ý: Operating income margin là tỷ lệ được tính bằng Operating income chia cho doanh thu trong kỳ tương ứng.
7. Net income margin > Net income margin Median
Ở tiêu chí này, bạn chọn ra 1 nửa có biên lợi nhuận sau thuế tốt nhất từ danh sách được chọn ra ở tiêu chí số #5.
Danh sách cuối cùng là gì?
Danh sách ý tưởng cổ phiếu được chọn cuối cùng là tối đa 50 cổ phiếu có P/FCF thấp nhất.
Bạn nên sử dụng danh sách cổ phiếu này như thế nào?
Tôi muốn bạn nhớ 1 điều quan trọng sau đây trước khi sử dụng danh sách lọc cổ phiếu này. Đó là:
Đây chỉ là 1 danh sách cổ phiếu được chọn lọc theo các chỉ tiêu định lượng. Những cổ phiếu này “có vẻ như” sẽ có chất lượng tốt và đang có mức định giá hấp dẫn (dựa trên so sánh tỷ lệ P/FCF).
Tuy nhiên bạn không nên ngay lập tức mua ngay những cổ phiếu này…
…Hãy tìm hiểu thật kỹ hoạt động kinh doanh của công ty đó. Bao gồm cả đánh giá về lợi thế cạnh tranh, ban lãnh đạo của công ty và triển vọng ngành nghề mà công ty đó đang kinh doanh.
